Σε συνέχεια της πρόσκλησης του Διευθυντή του Γυμνασίου Αρφαρών του Νομού Μεσσηνίας σχετικά με τη συνδρομή μας προκειμένου να εξομαλυνθεί η σχολική ζωή των μαθητών-τριων πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας στην έδρα του ως άνω Σχολείου μεταξύ της Νομικού, της Διαμεσολαβήτριας Ρομά της Δομής μας του Διευθυντή και του Εκπαιδευτικού προσωπικού όπου συζητήθηκαν τα κάτωθι : Το Γυμνάσιο Αρφαρών βρίσκεται στα Αρφαρά Μεσσηνίας. Ο κοινωνικός ιστός του οικισμού αποτελείται από Ρομά (πλειονότητα), και ελάχιστους γηγενείς.Το σχολείο είναι ένα σχολείο που φιλοξενεί μαθητές με γλωσσική και πολιτισμική ετερότητα, ενώ απουσιάζουν ουσιαστικά τα παιδιά της κυρίαρχης κοινωνίας.
Είναι ημίγλωσσοι ( δε γνωρίζουν επαρκώς ούτε τη μητρική τους γλώσσα, ούτε την ελληνική) με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στην επικοινωνία, αλλά και φυσικά στην επίδοσή τους.
Οι προσδοκίες των ιδίων και των οικογενειών τους από την εκπαίδευση είναι η κατάκτηση του μηχανισμού ανάγνωσης και γραφής, καθώς και των τεσσάρων μαθηματικών πράξεων. Ενδιαφέρον για παραπέρα ακαδημαϊκή γνώση δεν υπάρχει και αυτό γιατί η ομάδα αυτή έχει αναπτύξει έναν αντίστροφο ρατσισμό και κρατάει μια αμυντική στάση προς καθετί άλλο.
Από τους μαθητές της Α΄τάξης μόνο το 1/5 έχει φοιτήσει στο Νηπιαγωγείο, επομένως έρχονται στο Δημοτικό με γνωστικό έλλειμμα και κυρίως χωρίς τις προαπαιτούμενες κοινωνικές δεξιότητες.
Κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 12 παιδιά ηλικίας 10-15 ετών εγγράφονται με κατατακτήριες εξετάσεις.
Η φοίτηση των περισσότερων μαθητών είναι τακτική, υπάρχει ένα 10% που διακόπτει τη φοίτηση, αλλά υπάρχουν και μαθητές που απουσιάζουν αδικαιολόγητα.
Η άτακτη φοίτηση και η διακοπή φοίτησης σχετίζονται πολλές φορές με ατομικά ή οικογενειακά συγκυριακά συμβάντα τα οποία αναγκάζουν το παιδί να απουσιάσει (όπως εμπλοκή των γονέων με το νόμο, θάνατος κάποιου συγγενή, φροντίδα μικρότερων αδερφιών, συνοδοί στο νοσοκομείο, , προετοιμασία για γάμο, έλλειψη ειδών ένδυσης και υπόδησης). Επίσης ο διαρκής φόβος της αφομοίωσης, της αλλοίωσης του πολιτισμού τους είναι λόγος απομάκρυνσης από το σχολείο.
Η διαπαιδαγώγησή τους είναι διαφορετική από αυτή της κυρίαρχης κοινωνίας και έχει να κάνει ως επί το πλείστον με την επιβίωση αλλά και την τήρηση θρησκευτικών και κοινωνικών ηθών και εθίμων.
Μαθαίνουν και βιώνουν καταστάσεις (χωρισμοί γονέων, εγκατάλειψή τους σε συγγενείς, συμμετοχή τους σε παράνομες πράξεις κ.ά.) που δεν αρμόζουν στην ηλικία τους με αποτέλεσμα να ζουν τη ζωή του ενήλικα και να χάνουν την ανεμελιά και την παιδικότητά τους, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην ψυχοσύνθεσή τους και κατ’ επέκταση στη συμπεριφορά τους.
Στην πλειονότητά τους οι γονείς είναι οργανικά και λειτουργικά αναλφάβητοι. Ασχολούνται με την ανακύκλωση βρίσκοντας τα απαιτούμενα είτε στη Χωματερή, είτε γυρίζοντας στους δρόμους.
Κάθε οικογένεια έχει κατά μέσο όρο 5 παιδιά και έχουν πλήρη εξάρτηση από τα προνοιακά επιδόματα ( χαρακτηριστικό της φτώχειας).
Στις προσκλήσεις συνεργασίας με το σχολείο οι περισσότεροι ανταποκρίνονται, όμως δεν μπορούν να εφαρμόσουν κανένα πρόγραμμα παρέμβασης, γιατί δεν έχουν ούτε το μορφωτικό επίπεδο, ούτε την υπομονή και την ψυχραιμία. Το σχολείο ως χώρος συνύπαρξης των επίσημων μορφών γνώσης καλείται μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών και συμπεριφορών να τηρήσει τις ισορροπίες μεταξύ εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας και να απαλλάξει τον κοινό νου από προκαταλήψεις, οι οποίες οδηγούν σε οικοδόμηση στερεοτύπων και γένεση συγκρουσιακών καταστάσεων. Συχνά όμως οι εκπαιδευτικές διαδικασίες δεν επιτυγχάνουν απόλυτα στο ρόλο της εξισορρόπησης, ανάμεσα στην επίσημη και ανεπίσημη γνώση με αποτέλεσμα να κινούνται ανάμεσα στη φιλανθρωπία και την αφομοίωση.
Η ενέργεια αυτή, όμως, προϋποθέτει δράσεις τόσο στην κυρίαρχη κοινωνία, όσο και στην κοινότητα των Ρομά και φυσικά χρειάζεται αρκετός χρόνος προετοιμασίας, ώστε η διαδικασία να κυλήσει ομαλά.
Για την άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων εκτιμήσαμε ότι η ιδανική λύση για τη διαφορετικότητα στην εκπαίδευση είναι η υιοθέτηση της ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΨΗΣ, σκοπός της οποίας είναι να διευρύνει την πρόσβαση στην εκπαίδευση και να προάγει την πλήρη συμμετοχή και τις ευκαιρίες για όλους τους μαθητές που είναι ευάλωτοι στον αποκλεισμό ώστε να αντιληφθούν τις δυνατότητές τους. Επίσης συζητήθηκε και η υλοποίηση δράσεων για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, με απώτερο στόχο την κοινωνική ένταξη και «γεφύρωση» της κοινωνικής απόστασης, που χωρίζει τους Ρομά από την υπόλοιπη τοπική κοινωνία μέσα από ολοκληρωμένες παρεμβάσεις που θα αποτελέσουν τη βάση για την παρακολούθηση και αξιολόγηση στο πλαίσιο του μηχανισμού παρακολούθησης των πολιτικών ένταξης των παιδιών Ρομά.